Transport odpadów – definicja, wymagania, przepisy

Jak prezentuje się definicja transportu odpadów? Jest to proces, który polega na przemieszczaniu pozostałości z miejsca ich wytworzenia do miejsca ich składowania, utylizacji czy recyklingowania. W ramach tego procesu najczęściej angażowane są firmy zewnętrzne, które oferują swoje wyspecjalizowane pojazdy lub konkretne usługi, które mogą pomóc w przetransportowaniu odpadów.

Proces transport odpadów jest elementem gospodarki odpadowej, której głównym celem jest zbieranie, segregowanie, przekształcanie i utylizowanie pozostałości. W ten sposób odpady nie są składowane w losowych miejscach, tylko trafiają do odpowiednich  podmiotów, które będą się skupiać na zrecyklingowaniu pozostałości w jak najbardziej efektywny sposób.

Transport odpadów a bezpieczeństwo

Wracając jednak do transportu odpadów – jest to proces, w którym może dojść do potencjalnie niebezpiecznych wypadków. Jest to silnie uzależnione od rodzaju transportowanych pozostałości. Inne środki bezpieczeństwa należy zachować w przypadku przewożenia ciekłych chemikaliów, a inne w przypadku tworzyw sztucznych. I choć jest to oczywiste, wokół transportu odpadów, wymagania co do bezpieczeństwa stanowią najważniejszy element całego procesu.

Jakie mamy przepisy dotyczące transportu odpadów? Przede wszystkim skupiają się one na kwestiach bezpieczeństwa oraz działania w zgodzie z założeniami gospodarowania odpadami, czy hierarchią postępowania z odpadami. Najważniejsze wymagania i przepisy znajdziemy w Ustawie o Odpadach z 12 grudnia 2014 roku – rozdział 6 jest poświęcony właśnie zbieraniu i transportowi odpadów.

Transport odpadów – przepisy prawne

Zgodnie z prawem zbieranie pozostałości ma się odbywać w sposób selektywny, a niektóre z niebezpiecznych rodzajów odpadów muszą być rejestrowane w odpowiednich jednostkach samorządu terytorialnego. Jednak najbardziej interesuje nas art. 24, który w całości poświęcony jest kwestiom transportowym. Jakie przepisy transportu odpadów nas obowiązują? Między innymi:

• transport musi się odbywać zgodnie z zasadami ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzi,
• organizacja transportu musi obejmować dostosowanie zasad bezpieczeństwa do właściwości fizycznych i chemicznych odpadu, stanu skupienia oraz poziomu zagrożenia, które mogą spowodować dane substancje,
• przewóz odpadów niebezpiecznych musi być dostosowany do przepisów o towarach niebezpiecznych (tj. takich, które muszą być przewożone w określonych specjalnych warunkach i odznaczają się pewnymi charakterystycznymi cechami),
• transportujący odpad jest zobowiązany przekazać odpady na miejsce przeznaczenia i przekazać je nowemu właścicielowi,
• jeśli brakuje dokumentów, które przyznają odpad konkretnemu podmiotowi, to transportujący odpady staje się posiadaczem substancji,
• podmiot transportujący odpady musi umieścić swój numer rejestrowy w dokumentach związanych z transportem,
• pojazdy transportujące muszą posiadać odpowiednie oznaczenia wymienione w ustawie,
• jeśli podmiot transportujący odpad nie będzie przestrzegał międzynarodowych przepisów dotyczących transportu, będzie przewoził odpady do nieuprawnionego odbiory, czy też naruszy określone wymagania wobec transportu – zostanie on pociągnięty do odpowiedzialności.

Kto może transportować odpady?

Tyle mówi nam ustawa zawierająca informacje na temat transportu odpadu, przepisów i wymagań. Jednak oprócz tego warto zadać sobie pytanie – kto może zająć się przewozem odpadów? Oczywiście do tego kwalifikują się tylko pewne podmioty, które posiadają odpowiednie pozwolenie, zatwierdzone przez Marszałka Województwa, który zajmuje się zatwierdzaniem działalności gospodarczych i wpisów do systemu BDO (Bazy Danych Odpadowych).

Kary za transport odpadów bez pozwolenia

Karą za wykonywanie transportu odpadów bez pozwolenia jest grzywna w wysokości od 5 do 10 tys. złotych. Oprócz wpisu do BDO i zarejestrowania się w odpowiednim miejscu tego systemu (rejestru) należy także spełniać wszystkie wymagania dotyczące przewozu pozostałości. Jeśli chodzi o kwestie formalne do spełnienia – wpis do systemu BDO jest wystarczający (choć oczywiście trzeba mieć zarejestrowaną działalność gospodarczą).

Elementem, który w pewien sposób wiąże się z przepisami transportu odpadów, jest oczywiście kwestia oznakowania samochodu przewożącego odpady. Jest to jednak kwestia uzależniona od tego, czy nasz pojazd będzie się poruszał tylko po Polsce oraz od tego, jakimi pozostałościami dysponujemy. Jeśli zamierzamy transportować niebezpieczne ciecze za granicę – kwestia oznakowania pojazdu będzie wyglądała nieco inaczej niż w przypadku np. złomu.

Oznakowanie krajowe

W przypadku krajowego transportu odpadów wystarczy, jeśli w widocznym miejscu (np. z przodu auta) umieścimy białą tablicę o wymiarach 400 mm x 300 mm z napisem „ODPADY” koloru czarnego, gdzie każda litera musi mieć wysokość minimum 100 mm, a szerokość jej linii musi wynosić minimum 15 mm. Tablica musi być na zewnątrz pojazdu i musi być odporna na niekorzystne warunki atmosferyczne.

Oprócz tego pojazd transportowy musi mieć w widocznym miejscu informację o tym, że przewozi odpady niebezpieczne, jeśli właśnie taki odpad transportuje. W ten sposób wysyłamy jasny komunikat, który mógłby brzmieć: „jesteśmy legalnym przedsiębiorstwem przewożącym odpady”. W większości przypadków firm transportujących odpady możemy się jednak spotkać z reklamami znajdującymi się z boku pojazdów, które jasno wskazują na to, co jest przewożone przez dany pojazd.

Oznakowanie międzynarodowe

Jeśli chodzi o transport odpadów za granicę – oznakowanie pojazdu powinno wyglądać następująco: musi być on oznakowany białą tablicą o wymiarach 400 mm x 300 mm z literą „A” koloru czarnego o wymaganej wysokości minimum 200 mm oraz wymaganej grubości minimum 20 mm. Oprócz tego taki rodzaj transportu musi być dostosowany do przepisów ADR, czyli międzynarodowej konwencji dotyczącej drogowego przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych. Wobec tego, jeśli przewozimy niebezpieczne elementy, do oznakowania samochodu przewożącego odpady, należy dodać charakterystyczne pomarańczowe tablice ADR.

Kary za brak oznakowania pojazdu transportującego odpady

Jakie są kary za brak tablicy „odpady”? Za złe umieszczenie tablicy, czy tej jej kompletny brak grozi kara grzywny wynosząca 10 tys. złotych. Jest ona tak surowa głównie ze względu na bezpieczeństwo oraz zapobiegnięcie popełniania przestępstw w postaci wywożenia pozostałości do nielegalnych odbiorców. Pamiętajmy zarówno o właściwym oznakowaniu samochodu przewożącego odpady, jak i o wszelkich zasadach bezpieczeństwa, zwłaszcza w przypadku przewożenia toksycznych materiałów. Legalny transport to niezwykle ważny element sprawnie działającej gospodarki odpadowej!