Nielegalny transport odpadów. Jakie kary grożą?

Co to znaczy, że realizujemy nielegalny transport odpadów? Na przykład może oznaczać to, że nie wypełniliśmy wszystkich kwestii formalnych i nie posiadamy zezwolenia na przewóz odpadów. Oczywiście pozwolenie na takie działania możemy uzyskać za pośrednictwem wypełnienia odpowiedniego wniosku w systemie BDO. Choć nie wszystkie podmioty produkujące odpady są zobowiązane do posiadania tam konta. Głównie zwalnia się z tego obowiązku osoby fizyczne, jednak jeśli prowadzimy firmę transportującą odpady – jak najbardziej obowiązek ten nas dotyczy.

Kiedy nie trzeba mieć zezwolenia na przewóz odpadów?

Istnieją jednak pewne sytuacje, w których posiadanie zezwolenia na przewóz odpadów nie jest niezbędne. Kiedy to się zdarza? Na przykład nie musimy mieć pozwolenia na przewożenie pozostałości, jeśli to my jesteśmy wytwórcami odpadów i prowadzimy działania w zakresie zbierania, unieszkodliwiania i utylizowania ich. Jednak wcześniej musimy się ubiegać o wydanie wniosku pozwalającego na te działania. Także przewożenie niektórych określonych w ustawie odpadów w pewnych ilościach nie jest nielegalne bez pozwolenia.

Odpady bez zezwolenia na przewóz

Chodzi np. o zużyte tonery drukarskie (do 200 kg rocznie), materiały budowlane gipsowe (do 10 ton rocznie), odpady betonu i gruz betonowy (do 10 ton rocznie), baterie alkaliczne (do 20 kg rocznie), akumulatory (do 20 kg rocznie), sorbenty, czyściwa przemysłowe oraz odzież robocza (do 200 kg rocznie), odpady przetwórstwa drewna (do 20 ton rocznie), szkło (do 5 ton rocznie), tworzywa sztuczne (do 5 Mg rocznie), czy drewno (do 10 ton rocznie).

Kiedy przewóz odpadów staje się nielegalny?

Zatem, kiedy realizowany jest nielegalny transport odpadów? Przede wszystkim wtedy, kiedy nie posiadamy niezbędnego dla charakteru naszej działalności pozwolenia. Chodzi tutaj nie tylko o wpis do systemu BDO, lecz także o zlekceważenie Karty Przekazania Odpadu. Jest to dokument, który de facto pozwala na legalny odbiór odpadu od klienta i przekazanie go odbiorcy pozostałości. Chodzi tutaj również o kwestię zatwierdzania w systemie BDO – jednak to przede wszystkim za niewystawienie tego dokumentu grożą nam kary.

Oprócz tego sankcje za nielegalny transport odpadów mogą nas dopaść, jeśli nieodpowiednio oznakujemy nasz pojazd lub całkowicie zignorujemy zasady oznaczania pojazdów przewożących odpady. Jeśli odpad będzie niedokładnie zabezpieczony, w wyniku czego może np. wypaść podczas jazdy, również należy się liczyć z karami finansowymi. Takie działania powodują, że nasza usługa, która ma pośrednio przysłużyć się środowisku, staje się zagrożeniem dla bezpieczeństwa ludzi i otoczenia.

Co grozi nam za nieprzepisowy transport odpadów? Jakie kary za transport odpadów bez zezwolenia przewiduje ustawa? Zgodnie z Ustawą o Odpadach z 14 grudnia 2012 roku rozdziałem drugim, administracyjne kary pieniężne mogą dotyczyć podmiotów obracających odpadami na różnych etapach świadczenia usług – szczególnie gdy:

• mieszamy przed transportem odpady niebezpieczne z neutralnymi,
• nie przestrzegamy zasad oznakowania pojazdów,
• nie umieszczamy numerów rejestrowych w dokumentacji odpadowej,
• nie dostarczamy odpadów w ramach naszej usługi przewozu,
• nie wyznaczamy miejsca na postój pojazdów z odpadami,
• nie posiadamy zezwolenia na transport odpadów w BDO.

Jakiej wysokości kary za nieodpowiedni transport odpadów mogą nam grozić?

W związku z tymi wykroczeniami mogą nas spotkać różne sankcje w zależności o rodzaju naszego przewinienia, jak i od jego skali. Ustawa wskazuje, że za brak wpisu do BDO, czy też kara za przewóz odpadów bez zezwolenia może wynieść od 1000 do nawet 10 000 złotych. Dopasowuje się ją do skali wykroczenia. Zajmuje się tym wojewódzki inspektor ochrony środowiska. W wyniku postępowania wyjaśniającego odkrywa on wszystkie nieprawidłowości i wyznacza odpowiednią karę. Choć jednak kwestia braku wpisu do BDO jest raczej rozpatrywana osobno i kara za ten brak może osiągnąć nawet 1 000 000 (słownie: milion) złotych!

Kary za nieprawidłowe oznakowanie pojazdu przewożącego odpady

Jeśli chodzi o nieprawidłowe oznakowanie pojazdów przewożących odpady – kara wynosi do 10 000 złotych. Grzywna zostanie właściwie dostosowana do naszego przewinienia. Jeśli jednak jako podmiot transportujący odpady, nie dostarczymy ładunku do odbiorcy lub dostarczymy je w inne niż ustalone miejsce, grozi nam kara grzywny od 1000 zł do 100 000 złotych. Z kolei kara za niewyznaczenie miejsca przeznaczonego na postój pojazdów z odpadami to od 10 000 do nawet 100 000 złotych. Jeśli starosta województwa nie utworzy w ogóle takich miejsc – kara na niego nałożona także może maksymalnie osiągnąć 100 000 złotych.

Działania wojewódzkiego inspektora środowiska opierają się głównie na badaniach, pomiarach, a także powiadomieniu marszałka województwa o wykroczeniu lub też innych oddelegowanych do tego organów. Ile mamy czasu na zapłacenie kary za nielegalny transport odpadów? Ustawa przewiduje 14 dni od wydania ostatecznej kary pieniężnej. Jak można łatwo zauważyć, są to dość znaczące grzywny, które mogą pogrążyć mniejsze przedsiębiorstwa. Z tego względu powinniśmy zadbać o legalny transport odpadów.

Wyżej wymienione zasady są sposobem na ściganie podmiotów, które nielegalnie przewożą odpady zza granicy lub też przyczyniają się do powstawania dzikich wysypisk. Pośrednio te działania są związane z proekologiczną polityką UE, jednak chodzi także o ochronę polskiej przyrody. Jednym z bardziej newralgicznych elementów legalnego transportu pozostałości jest odpowiednie oznakowanie samochodów przewożących odpady. Dowiedzmy się zatem, jak to zrobić i uniknąć nawet 10 000 złotych kary!

Odpowiednie tablice

Zgodnie z wymaganiami wobec oznakowania pojazdów przewożących odpady, samochody powinny posiadać tablicę koloru białego o wymiarach 400 mm szerokości i 300 mm wysokości, na której umieszcza się napis „ODPADY” naniesiony czarnymi literami o wysokości 100 mm i szerokości linii 15 mm.

Jeśli jednak posiadamy mniejszy pojazd, dopuszcza się  wymiary tabliczki do minimum 300 mm szerokości i minimum 120 mm wysokości, a napis „ODPADY” może mieć minimalnie 12 mm. Musimy jednak pamiętać, że taka tablica powinna się znajdować na zewnątrz pojazdu. Wożenie jej za przednią szybą nie spełnia przepisów oznakowania samochodu przewożącego odpady.

Oznakowanie w transporcie międzynarodowym

Jeśli mamy do czynienia z transportem międzynarodowym, należy się stosować przede wszystkim do przepisów ADR. Jednak i tak należy posiadać odpowiednie oznaczenie pojazdu. Wystarczy zatem biała tabliczka 400 mm x 300 mm i umieszczona na niej czarną farbą litera „A”. Musi być ona widoczna, dlatego musi mieć minimum 200 mm i szerokości linii minimum 20 mm. W każdym przypadku tablice muszą być odporne na warunki atmosferyczne, a także nie mogą stracić na swojej czytelności.

Zabezpieczenie odpadów do przewozu

Oprócz tego należy zadbać o bezpieczny przewóz odpadów. W zależności od posiadanych pozostałości należy je umieścić w szczelnych beczkach, pojemnikach, kontenerach. Można oczywiście zabezpieczyć pojazd z otwartą przestrzenią załadunkową plandeką lub siecią, która zapobiegnie wypadaniu odpadów podczas transportu. Za spowodowanie zagrożenia w wyniku niezabezpieczenia ładunku również grożą kary grzywny nawet do kilkunastu tysięcy złotych. W związku z tym wszystkim należy zadbać o poszczególne elementy podczas przewożenia odpadów.